მიმდინარე მომენტის შესახებ – “სანამ ურემი გადაბრუნდება…”
Posted: 2015/02/26 Filed under: განვრცობილი ფიქრები | Tags: ბიძინა ივანიშვილი, მარგველაშვილი, მიხეილ სააკაშვილი, ნაცმოძრაობა, ნინო გვენეტაძე, სალომე ზურაბიშვილი, უკრაინა, ქართული ოცნება, ღარიბაშვილი, ჯოკია ბოდოკია დატოვე კომენტარი
არაფერი არ შეიცავს ისეთ დიდ საფრთხეს ადამიანისათვის, როგორც უსაზღვრო უიმედობა და უსაფუძვლო ილუზიები. სამწუხაროდ, ამ ორ დიამეტრალურად საწინააღმდეგო განწყობილებას შორის მანძილი არც ისე დიდია და ხშირად ქანქარის მოძრაობის მსგავსად ერთი უკიდურესობიდან მეორეში გადასვლა ადვილად ხდება.
და საზოგადოებაზეც ზუსტად ასევე ვრცელდება ეს ყველაფერი.
ქართული საზოგადოება და ხელისუფლება დღეს თავისი განვითარების ძალიან მყიფე და უცნაურ საფეხურზე დგანან. ერთი მხრივ, სახეზეა აშკარა პროგრესი და დემოკრატიული მიღწევების საკმაოდ მაღალი დონე (მედიის თავისუფლება, სასამართლოების თავისუფლება, კორუფციის დაბალი დონე, ბიზნესის დაწყების იოლი პირობები და რეგულაციები), რომლის მიხედვითაც, ჩემი აზრით, საქართველო გაცილებით უფრო იმსახურებს ევროკავშირის წევრობას, ვიდრე ევროკავშირის უკვე წევრი ზოგიერთი სახელმწიფო. მეორე მხრივ კი, როგორც არსებული ეკონომიკური პარამეტრები (მაგალითად ერთ სულზე მშპ, რაც ევროკავშირის და დსთ-ს ქვეყნების უმრავლესობასთან შედარებით მნიშვნელოვნად დაბალია), ასევე – ეკონომიკური განვითარების ტემპები მნიშვნელოვნად ჩამორჩება ქართული საზოგადოების მარად უძღებ და ხშირად უსაფუძვლო „ოპტიმიზმს“, რომელიც უფრო მესიანურ ილუზიას ჰგავს და არა – ზრდასრული სუბიექტისთვის დამახასიათებელ რეალიზმს.
ამის შედეგად მივიღეთ პარადოქსული სიტუაცია: ერთი მხრივ, ქვეყანა გამოდის იმ საოცარი ავზღაპრიდან, რომელიც გარედან გურამ დოჩანაშვილისეულ ლამაზ-ქალაქს ჰგავდა, ხოლო შიგნიდან – სრული კამორა იყო. ხოლო, მეორე მხრივ, სულ უფრო მეტად ისმის იმედგაცრუება იმის გამო, რომ „მიწიერი სამოთხე“ ჯერ კიდევ შორსაა. სამართლიანობა მოითხოვს, ვთქვა, რომ „მიწიერი სამოთხის“ მიუღწევლობის გარდა, პატიოსანი კანუდოსისგანაც საკმაოდ შორს ვართ, რამეთუ მომხვეჭელობის, ნეპოტიზმის, უგერგილობის და მცონარობის დაძლევა ზოგადად ძნელია, და ქართველებისათვის – მით უფრო.
შევეცდები, მიმოვიხილო მიმდინარე მომენტის შუქ-ჩრდილები და სადაც მოვახერხებ, მდგომარეობის გამოსწორების შესაძლო გზებზე ჩემეული ხედვებიც გაგიზიაროთ.
დაპირებები და მიღწევები
ბევრი რამ შესრულდა და ბევრი რამ ვერ შესრულდა.
პირადად ჩემთვის, ის, რაც შესრულდა, არის უფრო მნიშვნელოვანი. მე იმ, ალბათ, არც ისე მრავალრიცხვოვან ადამიანთა რიგს მივეკუთვნები, რომელიც ნებისმიერი ხელისუფლების მიმართ კრიტიკას ამ ხელისუფლების სხვებთან ფარდობითობის პრინციპზე აყრდნობს ხოლმე. შეიძლება, ეს ჩემი თერაპევტობის და კლინიკურ ფარმაკოლოგიაში მიღებული ცოდნის შედეგია, რადგან კარგად მახსოვს, რომ სწორი არ არის გამოთქმა – „ეს წამალი კარგია“, სწორია გამოთქმა – „ეს წამალი უკეთესია“ ან „ეს წამალი უარესია“.
თუმცა, ხელისუფლების მიმართ ხალხის დამოკიდებულების ისტორიული რაკურსი გვასწავლის, რომ ხელისუფლება შეიძლება იყოს ან – ასატანი, ან – აუტანელი… მოქალაქის მხრიდან ხელისუფლების სიყვარული დემოკრატიული წყობილებისათვის უცხო და უცნაური ხილია, რომელსაც ასეთი წყობის მქონე ქვეყნები იმათ უთმობენ, სადაც ხელისუფლების კრიტიკა პიროვნების თავისუფლების ან სიცოცხლის ხელყოფით მთავრდება ხოლმე – აი, იქ უყვართ და გიჟდებიან ხელისუფლებზე, თუ უყვართ!!!
უკვე ამ ერთი მიდგომითაც კი აშკარაა, რომ ჩვენი ხელისუფლება უკვე მარტო იმით მაინცაა ასატანი, რომ იგი თავისი კრიტიკის უფლებას გვაძლევს და ამ კრიტიკის გამო ჩვენი სიცოცხლის, მუშაობის თუ აზრის გამოთქმის უფლებებს არ ზღუდავს! მადლობა მათ ამისთვის, რამეთუ სულ ახლო წარსულში ეს ასე არ იყო.
რამდენიმე ძალიან მნიშვნელოვანი მიღწევა:
საყოველთაო ჯანდაცვა!
კონტროლირებად მედიაზე უარის თქმა!
სასამართლოების თავისუფლება (პროკურორების სატელეფონო უფლების დასასრული)!
ბიზნესის განთავისუფლება სახელისუფლებო ტერორისაგან!
მასობრივი შეთითხნილი დაპატიმრებების და საპროცესო გარიგებების მანკიერი სისტემის დასასრული!
თავისუფალი არჩევნები!
არაპოლიტიზირებული პოლიცია (ნაცვლად ლამის გესტაპოს დონემდე მისული ზონდერბრიგადებისა)!
პოლიტპატიმრების და პატიმართა სხვა ჯგუფების ყველაზე მნიშვნელოვანი ამნისტია!
საუნივერსიტეტო სივრცის განთავისუფლება სტუდენტური თვითმმართველობის კუდ-სოდ-ზონდერებისაგან!
ციხეებში პატიმართა სიკვდილობის მნიშვნელოვანი შემცირება, C ჰეპატიტის მკურნალობის პროგრამა!
უფასო წიგნები სკოლებში!
სკოლებში საარჩევნო ძალადობის ერთ-ერთ მექანიზმად გამოყენების დასასრული!
კომუნალური გადასახადების შემცირება. პენსიის მიახლოება საარსებო მინიმუმთან…
მესმის, რომ ყოფილი ხელისუფლების მომხრეებს ეს სია უმნიშვნელოდ მიაჩნიათ, და მეტიც – ძალიანაც არ სიამოვნებთ ამ სიის კითხვა, მაგრამ დამისახელონ რომელიმე სხვა ხელისუფლება, რომელიც მოსვლიდან 2 წელიწადში ამდენ რამეს მოახერხებდა.
თუმცა არის ძალიან ბევრი სფერო, სადაც დანაპირები ვერ შესრულდა – პირველ რიგში ეს ეხება სამართლიანობის აღდგენას, წართმეული ქონების დაბრუნებას, პენსიების დაპირებულ დონემდე ზრდას, კომუნალური გადასახდებს უფრო მეტად შემცირებას, განათლების რეფორმას და ყველაზე უფრო მნიშვნელოვან სფეროს – ბიზნესის გამოცოცხლებას, ახალი საწარმოების გახსნის ხელშეწყობას, ადამიანების დასაქმებას და მათი რეალური შემოსავლების ზრდას.
არ შეიძლება შეუსრულებელ პირობებზე საუბრებისაგან თავის არიდება. თუმცა, ისიც ცხადია, რომ ოპოზიციის სურვილია, რომ მუდმივად ზუსტად ამ დაპირებებზე ისაუბროს და მოსახლეობაში შექმნას განცდა, რომ ხელისუფლებას გაცილებით მეტი აქვს შეუსრულებელი დაპირება, ვიდრე შესრულებული. ხელისუფლების ამოცანა კი საპირისპიროა. მოსახლეობა კი უნდა ცდილობდეს, სწორად გაერკვეს, სად მთავრდება რეალობა და იწყება რეკლამა და ანტირეკლამა. როგორც ყველგან, ისევე საქართველოში, და კიდევ უფრო მეტად, ვიდრე სხვაგან, მედია მიდრეკილია სენსაციონალიზმისაკენ და პოზიტიური ინფორმაციის მომგებიანად გაყიდვა გაცილებით რთულია, ვიდრე შოკში ჩამგდები, სკანდალური ინფორმაციისა. ამ სიტუაციაში ხელისუფლების ამოცანა უნდა იყოს გამოზომილი, ფაქტებზე ორიენტირებული, ობიექტური ინფორმაციით აღჭურვა და მწვავე კითხვებზე მაქსიმალურად სწორი და დროული რეაგირება. სამწუხარო ფაქტია, რომ დღეს საქართველოს მოსახლეობას ნეგატიური ინფორმაცია მეტად მიეწოდება და მისი მეტადაც სჯერა, რამეთუ ნაციონალების დროს ნეგატიური ინფორმაცია მკაცრად იფილტრებოდა, ხოლო პოზიტიური – ასმაგად და ათასმაგად ტირაჟირდებოდა და ვრცელდებოდა… სხვა რომ არაფერი, კარგად გვახსოვს უამრავჯერ გახსნილი ერთიდაიგივე ობიექტები – მე პირადად ყიფშიძის სახ. ცენტრალური რესპუბლიკური საავადმყოფოს 4 საზეიმო გახსნის მომსწრე ვარ 1 წლის განმავლობაში. და ეს სწორედ ის წელი იყო, როცა ერთ დროს ძლიერი და უმნიშვნელოვანესი რესპუბლიკური საავადმყოფო სრულად გაპარტახდა და მილიონობით ლარი შეიჭამა ნაცმოძრაობის დამქაშების მიერ. დღეს კი, რადგან ოცნების ხელისუფლების მხრიდან არ არსებობს სწორად შემუშავებული და წარმართული PR-კამპანია, და რადგანაც ხელისუფლების წარმომადგენელებს აკლიათ დამაჯერებელი არგუმენტაციის უნარ-ჩვევები, საზეიმო/პოზიტიურმა ინფორმაციამ მკვეთრად იკლო, ხოლო იგივე რუსთავი2 და სხვა არხებიც, რომლებსაც ნეგატიური ინფორმაცია ადრე მისხალ-მისხალ მიეწოდებოდა, ახლა ყველა საშუალებით ცდილობს, მოახდინოს ნეგატიური ინფორმაციის ტირაჟირება, რასაც ობიექტურთან ერთად საკმაოდ მრავალრიცხვოვანი სუბიექტური ფაქტორებიც განაპირობებს.
სამართლიანობის აღდგენა – დაგვიანების ბუმერანგი
სამართლიანობის აღდგენა იყო ქართული ოცნების ყველაზე მძაფრად გაჟღერებული და ხალხის მიერ ატაცებული დაპირება. რამდენადაც ყველაზე მეტად ნაციონალურმა მოძრაობამ მოსახლეობაში უსამართლობის, ზეწოლის, ქონებების წართმევის და მასობრივი ტერორის კვალი დატოვა, გასაგები მიზეზების გამო „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებს სწორედ ამ ფრონტზე მაინც სწრაფი და ეფექტური ცვლილებების მოლოდინი ჰქონდათ. ამას კოალიციის ლიდერის – ბიძინა ივანიშვილის მიერ ხშირად გაჟღერებული თეზაც უმაგრებდა მხარს – ის, რომ საყოველთაო აზრით, ეკონომიკური აღმავლობის მიღწევას გაცილებით მეტრი დრო და სახსრები დაჭირდებოდა, ვიდრე სამართლიანობის აღდგენას და ისიც, რომ მოსახლეობასაც კარგად ახსოვდა, როგორ მოკლე ხანში მოახდინა ნაციონალურმა მოძრაობამ შევარდნაძის კლანის და პოლიტიკური ელიტის წარმომადგენელების სწრაფად ნეიტრალიზაცია, ბიზნესების “ახევა” თუ პოლიციის და სხვა ძალოვანი უწყებების, ასევე – სასამართლოების მოხელეთა ძირეული წმენდა – გადახალისება.
სამწუხაროდაც და საბედნიეროდაც, კოალიცია „ქართულმა ოცნებამ“ სხვა გზა აირჩია – ნელი და არა რევოლუციური ცვლილებების გზა, რომელიც ნაწილობრივ კოალიციაზე გარე ფაქტორების და კოჰაბიტაციის დაჟინებითი მოთხოვნით იყო განპირობებული, იმ პირობებში, როდესაც მთელი ერთი წლის განმავლობაში ქვეყნის უმაღლეს პირად ისევ ნაცმოძრაობის ლიდერი – მიხეილ სააკაშვილი რჩებოდა. ხოლო ნაწილობრივ იმითაც, რომ კოალიციამ სრულიად შეგნებულად გადაწყვიტა, რომ გარიყულთა და ჩარეცხილთა რიცხვი ამჟამად გაცილებით ნაკლები უნდა ყოფილიყო – მხოლოდ ათობით ან ასობით ადამიანი, და არა – ათასობით, ან ათეულათასობითაც კი, როგორც ეს 2003-04 წლებში ნაციონალურმა მოძრაობამ გააკეთა.
შედეგად მივიღეთ ის, რომ უკანასკნელ ხანებამდე საქართველოს ხელისუფლებაში სასამართლო, საბანკო და სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს ნაცმოძრაობის დროს დაწინაურებული კადრები ხელმძღვანელობენ. რომ ძალოვანი სტრუქტურების – პოლიციის და პროკურატურის ხელმძღვანელობაშიც ცვლილებები მხოლოდ პირამიდის მწვერვალზე მოხდა, და რომ ათეულ ათასობით საქმის გადახედვა ძალიან ნელი ტემპით – კუს ნაბიჯებით მიდის… ამან თითქოს შეამცირა ნაცმოძრაობის წაგების შემდეგ ყოფილი ხელისუფლების მხარდამჭერთა რიგებში გაჩენილი პანიკა თუ არა – დაძაბულობა, მაგრამ ამაზე მეტად გამოიწვია თავად ოცნების მხარდამჭერთა რიგებში იმედგაცრუება. მართლაც, რამ უნდა იმოქმედოს უსამართლობით დაჩაგრულ ადამიანზე იმაზე უფრო დამთრგუნველად, ვიდრე იმის აღმოჩენამ, რომ მის საჩივარზე პასუხს თურმე იმავე ადამიანებისაგან უნდა ელოდოს, ვინც მისი ჩაგვრის ან – უტყვი მოწმე, ან სულაც – ინიციატორები და წარმმართველები იყვნენ?!
სიტუაცია კარდინალურად შეიცვალა იური ვაზაგაშვილის ტრაგიკული სიკვდილის შემდეგ, როცა საზოგადოების აღშფოთებამ კრიტიკულ საზღვარს მიაღწია და როცა არა მარტო პროკურატურაში, არამედ უკვე პოლიციაშიც, სერიოზული წმენდა დაიწყო. მოხდა ზურაბ ვაზაგაშვილის ნაციონალების დროს მნიშვნელოვნად გაყალბებული საქმის გახსნა და ბრალდებულების – ყოფილი თუ მოქმედი ძალოვნების – დაკავება, და მერე, ლამის ერთ კვირაში – იური ვაზაგაშვილის მკვლელობაში ბრალდებულის ინდეტიფიცირება და დაკავებაც. გამოცხადდა, რომ უახლოეს ხანებში გახსნილი იქნება ჟვანიას და აფრასიძეების საქმეებიც… საზოგადოების იმ ნაწილს, რომელიც სამართლიაობის აღდგენის მოლოდინში იყო, – ფრთხილი იმედი, ხოლო ნაცმოძრაობის აპოლოგეტების და უსამართლობაში ეჭვმიტანილი პირების ახლობლებს სერიოზული შეშფოთება დაეტყოთ… ახლა ჯერი პროკურატურასა და სასამართლოებზეა.
კითხვა, რატომ ვერ მოხერხდა სამართლიანობის აღდგენის პროცესის რეალური დაწყება აქამდე, და რატომ მოხდა ეს მხოლოდ შვილმკვდარი მამის გაუგონარი მკვლელობის შემდეგ პასუხი ასეთია: პროკურატურაში საჭირო იყო სერიოზული ცვლილებები, რასაც დრო სჭირდებდა. საჭირო იყო წლების განმავლობაში წინა რეჟიმის პირობებში მეთოდურად გაყალბებული საქმეების ძირეული გადახედვა და ხშირად, ახალი ფაქტების მოძიება და ვერსიების გადახედვა. სამწუხაროდ, ვერავინ დამაჯერებს იმაში, რომ იური ვაზაგაშვილის ტრაგიკული სიკვდილი მართლაც უძლიერესი ფაქტორი არ აღმოჩნდა. ხელისუფლებამ და ძალოვანმა სტრუქტურებმა იგრძნეს, რომ ასე გაგრძელება აღარ შეიძლებოდა – რისი დასტურიც იყო ამ სიკვდილის შემდეგ რამდენიმე მაღალჩინოსნის გადაყენება, გადადგომა, თუ ბრალის წარდგენა…
თითქმის ამავე პერიოდში გაჟღერდა, რომ სამართლიანობის აღდგენის ფინანსური უზრუნველყოფისათვის ადრე ნაანგარიშები თანხა – 7 მილიარდი – ძალიან გაბერილი ყოფილა და უფრო საფუძვლიანი გათვლებით, ალბათ, 1 მილიარდი ლარი ეყოფა ამ მხრივ ხელისუფლების მხრიდან საჭირო ხარჯებს. უკვე ითქვა ისიც, რომ 2015 წლის ბიუჯეტში ამ პროცესის დასაწყები თანხები გათვალისწინებულია.
თუ ამას დავუმატებთ იმას, რომ წინა რეჟიმის ერთ-ერთი სერიოზული ბურჯი – უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარე – კოტე კუბლაშვილი უკვე ყოფილი თავმჯდომარეა, მოსალოდნელია სააკაშვილის მიერ შექმნილი უსამართლო სასამართლოს ყველაზე მაღალი სტრუქტურის მაღალი ღობის მორღვევის აქტიური პროცესი, რომელიც ალბათ, კიდევ უფრო კეთილისმყოფელ გავლენას მოახდენს ზოგადად სასამართლოების გაჯანსაღებაზე და მოსახლეობის მხრიდან ქართული სასამართლოსადმი ნდობის აღდგენაზეც.
ამ პროცესის დადასტურება იქნებოდა უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის უკვე წარდგენილი კანდიდატურის დამტკიცება! ქალბატონ ნინო გვენეტაძის პროფესიონალიზმი და რეპუტაცია ეჭვს მხოლოდ ნაციონალებში (და მათ რუპორ ჟურნალისტებში) იწვევს, რომლებმაც სასამართლოს დამონების პროცესი სწორედ ნინო გვენეტაძის და მისი პრინციპული კოლეგების სასამართლოდან გამოძევებით დაიწყეს. იმედია, საქართველოს პარლამენტს ეყოფა იმის გააზრების უნარიც და ნებაც, რომ ეს საკითხი არ ჩააგდოს და უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარედ ნაციონალური „სასამართლოს“ მეორე ბურჯი, კუბლაშვილის მარჯვენა ხელი – ზაზა მეიშვილი არ დატოვოს. მოვლენების ასეთი განვითარება მე პირადად სრულად დამიკარგავს იმის განცდას, რომ საქართველოს პარლამენტს ან თავისი როლი ესმის, ან რეალობის განცდა გააჩნია. ასეთი სცენარი სწორედაც რომ ნაციონალების წისქვილზე წყლის დასხმა იქნებოდა. თუ იმას გავითვალისწინებთ, რომ აჭარაში ეს წყალი უკვე შხუილითაა მიშვებული ნაცების წისქვილზე, ნინო გვენეტაძის დანიშვნის საკითხის პოლიტიკური შინაომების და ვაჭრობის თემად გადაქცევა, ვფიქრობ, ხელისუფლებისათვის, და სახელმწიფოსათვისაც, ახალი ცუდი პროცესების სათავე შეიძლება გახდეს.
„უნიათო მთავრობა“
დღევანდელი ხელისუფლების სუსტი წერტილი არის საზოგადოებრივი ურთიერთობა, რეკლამა, საკუთარი პროგრამების ადამიანებამდე მიტანის არაკოორდინირებული და გაფანტული პოლიტიკა. გასაგებია, ვაშლის რეკლამაზე უფრო მნიშვნელოვანი ამ ვაშლის ხარისხი და გემოა! მაგრამ თუ ქვეყანაში 100,000-მდე ადამიანი ისარგებლებს საყოველთაო ჯანდაცვის უპირატესობით, მათი დიდი უმრავლესობა არ ჩათვლის თავს ვალდებულად ეს ამბავი ფართოდ გააპიაროს, და გამოდის, რომ 3.5 მილიონი ადამიანის მხოლოდ 3%-ს თუ ეცოდინება ამ ძალიან მნიშვნელოვანი პროგრამის შესახებ. სავარაუდოდ, მედიის უდიდესი ნაწილისათვის ეს თემა არაა აქტუალური, რადგან სკანდალურობის ნაკლებობის გამო რეიტინგულიც არ არის. საკუთარი არხი ხელისუფლებას არ გააჩნია… კიდევ კარგი, რომ სწორედ ჯანდაცვის სფეროში სამინისტროს საკმაოდ კარგი პი-არ სამსახური და პოლიტიკა აქვს, მაგრამ მაინც ასე მგონია, რომ დღეს საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამის დიდი სარგებელი მნიშვნელოვანწილად დაუფასებელია საზოგადოების მხრიდან. შესადარებლად მინდა გავიხსენო ნაციონალების ადრეულ პერიოდში ერთი იმ იშვიათ პროგრამათაგანი, რაც ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობის გასაზრდელად მოიფიქრეს – მშობიარობის ვაუჩერები, და როგორ პირადად მონაწილეობდა მაშინდელი ჯანდაცვის მინისტრი (რომელიც არც ქარიზმით გამოირჩეოდა და არც – პოლიტიკური ტაქტით) ამ პროგრამის რეკლამაში! თანაც ეს იყო ადამიანი, რომელმაც საკუთარი მეუღლე საქართველოს ჯანდაცვის სისტემას არ ანდო და საზღვარგარეთ წაიყვანა მოსალოგინებლად… სულაც არ მიმაჩნია, რომ ასეთი „მინისტრული კლიპშემოქმედება“ მისაბაძი იყო, პირიქით. მაგრამ იმ ერთი უკიდურესობიდან, როცა ხელისუფლება ლამის მხოლოდ რეკლამით ესაუბრებოდა ხალხს და მხოლოდ სარეკლამო რეალობა ითვლებოდა მთავარ და ერთადერთ მნიშვნელოვან რეალობად – მოხდა გადასვლა ლამის მეორე უკიდურსეობამდე, როდესაც საზოგადოებისათვის მნიშვნელოვანი ამბების გაპიარება და რეკლამირება აღარ ითვლება მნიშვნელოვან და საჭირო ღონისძიებად. ამის მაგალითად გამოდგება ილია ჭავჭავაძის ძეგლის გახსნა, რომელიც ცუდი არ იქნებოდა საერთო სახალხო ზეიმად ქცეულიყო… ამის მაგალითი იყო ჩინეთიდან პირველი მატარებლის გამოვლა საქართველოზე და აბრეშუმის გზის აბრეშუმის რკინიგზად გადაქცევა, რომელიც ასევე ზედმეტად მოკრძალებულად გახმაურდა…
ამის სრული საპირისპირობაა ნაციონალების მძლავრი და ორგანიზებული, მეტად კონცენტრირებული სარეკლამო-პროპაგანდისტული კომპანია, რომლის მთავარი ელემენტებს – სწორი დაგეგმვა, სხვადასხვა მოძიებული ფაქტების გაბერვა, ერთ ფოკუსში მოქცევა და ერთიან მესიჯად ჩამოყალიბება, ხოლო შემდეგ – ამ მესიჯით მოსახლეობის მასირებული დაბომბვა წარმოადგენს. მათი მთავარი მესიჯია – „უნიათო (უუნარო) ხელისუფლება“, რომლის რეზონირება საკმაოდ ძლიერ ექოდ ხდება, რადგან თითოეული მათი წევრი თუ მხარდამჭერი ზუსტად სწორედ ამ მესიჯის გახმაურებას ახდენს. ხდება „ქართული ოცნების“ როგორც რეალური შეცდომების მისხალ-მისხალ მოგროვება (სამწუხარო რეალობაა, რომ ხანდახან ასეთი მოგროვება სულაც არაა ძნელი, რადგან ოცნება ნამდვილად იძლევა მსხვილი შეცდომების დაფიქსირების შანსსაც), და მერე ერთიან ფორმატში ჩამოყალიბება. ამ პროპაგანდის სათავეში რუსთავი-2 და „ტაბულაა“, ხოლო რამდენადაც ეს ინფორმაციები საკმაოდ სისტემატურია და რეიტინგების მომტან ნეგატიურ კონტენტს შეიცავს, ისინი სხვა არხებზეც მაქსიმალურად სწრაფად არის ხოლმე ატაცებული და ტირაჟირებული. თუმცა. რა თქმა უნდა, ეს მთავარი და არა ერთადერთი მესიჯია. სხვათაშორის, საკმაოდ შეცბა ნაცმოძური პროპაგანდა ზურაბ და იური ვაზაგაშვილების მკვლელობების საქმეზე პროკურატურის ეფექტური მუშაობის შემდეგ, რადგან ეს უკვე რთულად ეტეოდა „უნიათო ხელისუფლების“ მესიჯში… არის კიდევ „სახელისუფლებო ნეპოტიზმი“, „პრემიების მოყვარული ხელისუფლება“, „დასავლური კურსიდან გადამხვევი ხელისუფლება“, „ეკონომიკის დამანგრეველი ხელისუფლება“. სხვათაშორის, უნდა ითქვას, რომ ამ მესიჯების ცალკეული ასპექტები (მაგალითად ნეპოტიზმის შემთხვევების ადრეული დაფიქსირება) ნამდვილად შეიძლებოდა ოპოზიციის მხრიდან საზოგადოებრივი ინტერესის დაცვის ნიმუშად ჩათვლილიყო, რომ არა ერთი სერიოზული პრობლემა: დღეს ეს საზოგადოებრივი სამართლის სადარაჯოზე დამდგარი მამხილებლები გუშინ ნაცმოძრაობის ოღრაშობათა ქედუხრელი „გამპრავებლები“ იყვნენ, დღეს რომ ხელისუფლების ნეპოტიზმზე მუდმივად პირს ისველებენ, გუშინ სააკაშვილის კლანის საცეცებს და სააკაშვილის დედისათვის თითო-თითო ლარად გადაცემულ ქონებებს „ვერ“ იმჩნევდნენ, დღეს რომ საჯაროდ გამხდარი პრემიების და დანამატის მისხალ-მისხალ დაანგარიშების მეტი საქმე არაფერი აქვთ, ადრე საკუთარ 2-ჯერ და სამჯერ მეტ პრემიებსა და დანამატებს რატომღაც დამსახურებულად თვლიდნენ და მკაცრად დახურულ ინფორმაციად ჰქონდათ ჩარაზული…
საინტერესოა, რატომ არის მათი გადასახედიდან დღევანდელი მთავრობა “უნიათო”?
- ალბათ იმიტომ, რომ ბიზნესმენების ტერორით არ ახდენს ბიუჯეტის შევსებას?
- ალბათ იმიტომ, რომ ვითომდა დონალდ ტრამპის 300-მილიონიანი ცრუ ინვესტიციებით (სინამდვილეში რომ იქეთ უხდიდნენ ტრამპს გასამრჯელოს) არ იწონებს თავს მსოფლიოში?
- თუ იმიტომ, რომ მთელი მსოფლიოდან ჩამოყვანილი არქიტექტორებისათვის „ატკატებით“ არ არის დაკავებული?
- თუ იმიტომ, რომ ქუჩაში ახალგაზრდების ჟლეტით არ ქმნის „ნულოვანი ტოლერანტობის“ და ადგილზე ლიკვიდაციის მომნუსხველ რეალობას?
- თუ იმიტომ, რომ ნარკოტიკების და იარაღის ჩადებით არ ახდენს ოპოზიციის აქტივისტების დაშინებას?
- თუ იმიტომ, რომ ხალხის სისხლზე პრემიებით მადააშლილი დაგეშილი ნიღბიანების ზონდერჯგუფები არ გააჩნია?
- თუ იმიტომ, რომ პროკურორები და მოსყიდული ადვოკატები მომენტალურად არ ახდენენ ფსიქოლოგიურად დამუშავებული პატიმრებისგან საპროცესო გარიგების გამოგლეჯას?…
ნაციონალური მოძრაობა ძალიან ცდილობს, რომ „კონსტრუქციულობის“ ქურქი მოისხას – ლაპარაკობს 36 ნაბიჯზე, სტრატეგიაზე, თანამშრომლობაზე, ბიზნესის გამოცოცხლებაზე, გადასახადების შემცირებაზე, რეალური ინვესტიციების წახალისებაზე… ამ დროს იმ ყველაფერზე, რისი რეალურად „დიდოსტატებიც“ იყვნენ, იმაზე არ ლაპარაკობენ… მორცხვობენ, ეტყობა… ანდა, ლომი და კატას არაკის არ იყოს, ყველაფერს ხომ არ გაამხელენ 🙂 …
პრობლემა იმაშია, რომ სანამ ნაციონალური მოძრაობა არსებობს, და არსებობს ისე, რომ ძველ დანაშაულებებზე არც პასუხი უგიათ და არც მოუნანიებიათ, ახლანდელი ხელისუფლების რეალურ შეცდომებზე ლაპარაკი გაძნელებულია ორი მიზეზის გამო: ა) ზოგიერთ გონიერ, მაგრამ ფრთხილ ადამიანს ეშინია, ამით ჯერ კიდევ საკმაოდ ცოცხალ ნაცმოძრაობას ხელმეორე სუნთქვა არ გაუხსნას, ბ) ზოგიერთ გონიერ, მაგრამ არანაკლებ ფრთხილ ადამიანს არ სურს, რომ მისი კრიტიკული მესიჯები ნაცმოძრაობასთან ასოცირების შთაბეჭდილებას ქმნიდეს.
ლარის კურსის შემცირება
დღევანდელობის მძიმე გამოწვევად იქცა ლარის კურსის შთამბეჭდავი ვარდნა, რომელმაც ბოლო 3 თვის განმავლობაში 25%-ს გადააჭარბა. ამას აქვს ობიექტური და სუბიექტური მიზეზები, რომელთა ერთობლიობა სულ უფრო მეტ ახალი ფაქტორს და ახალ აქტიურ მოთამაშეებს ითრევს და ფაქტია, რომ თუ თავდაპირველად ლარის კურსის შემცირება არც ისე ძლიერი იყო – დაახლოებით 12-13% ლამის 2 თვეში, ბოლო 1 თვის განმავლობაში ეს ცვლილება უფრო დაჩქარდა და ნაცების სანუკვარი ლოზუნგის „უნიათო მთავრობის“ მთავარი სამიზნე გახდა.
ლარის დასუსტების რამდენიმე, შედარებით ზედაპირზე არსებული, მიზეზი:
ა) 2014 წლიდან (განსაკუთრებით – ზაფხულიდან) გასაგები მიზეზების გამო საქართველოში მნიშვნელოვნად შემცირდა სავალუტო შემოსავლები, განსაკუთრებით – რუსეთიდან და უკრაინიდან. რუსული რუბლის სწრაფმა (2-ჯერ მეტად ვარდნამ!) დოლარის მიმართ ახლო სამეზობლოს ყველა იმ ქვეყანაზე მოახდინა დიდი გავლენა, რომლის ეკონომიკაც ან მიბმულია რუსეთზე და რუბლზე (სომხეთი, ტაჯიკეთი, ბელორუსი), ან სადაც მიგრანტთა მიერ გამომუშავებული გადარიცხვები (საქართველო, ყირგიზეთი, ტაჯიკეთი, მოლდოვა, აზერბაიჯანი) მოდიოდა. თუ გავიხსენებთ, ჯერ კიდევ ნიკა გილაურმა აღიარა, რომ ქვეყანაში სავალუტო შემოსვლის სერიოზული წყარო (25%) სწორედ ემიგრანტების მიერ გადმორიცხული თანხები იყო. დღეს ეს წყარო, მისი რუსულ-უკრაინული სერიოზული ნაკადი – თითქმის განახევრებულია… ეს კი წლიურად რამდენიმე ასეული მილიონი დოლარის დანაკლისია…
ბ) შემცირდა პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები. მართალია, 2014 წლის მე-3 კვარტალში სერიოზული ზრდა აღინიშნა, რის გამოც ჯამურად შარშან ინვესტიციები მაინც მეტი აღმოჩნდა, ვიდრე 2012 წელს, მაგრამ ეს საკმარისი არაა და დოლარის მასის დანაკლისი ვერ აანაზღაურა.
გ) შიდა ინვესტიციების ძალიან კარგი ზრდის ფონზე 2014 წლის პირველ ნახევარში, მეორე ნახევრიდან ტემპმა იკლო. მაგრამ მთლიანობაში ინვესტირების წლიურ მოცულობაში ლარით შენატანების წილი შედარებით მეტი აღმოჩნდა.
დ) საპასპორტი რეჟიმის ცვლილებებმა, კერძოდ სრულიად მოულოდნელმა რეგულაციებმა უვიზო რეჟიმის ქვეყნების მოქალაქეებისათვის 90 დღიანი შეზღუდვის დაწესების შესახებ, ტურისტული ნაკადების ზრდის ტემპები შეამცირა (თუმცა მთლიანობაში ტურისტების რაოდენობა და შემოსავლებიც გაიზარდა, მაგრამ, ალბათ, სავიზო რეგულაციების გარეშე უკეთესი დინამიკა გვექნებოდა), ხოლო უძრავი ქონების ბაზარზე გარკვეული რეგულაციების დაწესებამ შეამცირა მცირე და საშუალო მასშტაბის უცხოური ინვესტიციები.
დ) სამწუხაროდ, ზედმეტად მკაცრი აღმოჩნდა ტენდერების ჩატარების ბიუროკრატიული არტახები. ნაცების დროს ტენდერები სრული ფორმალობა იყო, ტენდერი რომ ცხადდებოდა, რეალურად ჩაშლის შანსი 0.00% იყო – უკვე წინადღეს ყველამ იცოდა, ნაცების რომელი ერთგული ფირმა იგებდა ტენდერს და ისიც, – რა ფასად! ხოლო ახლა წინასწარდაგეგმილი ტენდერები აღარაა, რაიმე დოკუმენტაციის ხარვეზის, ან მაღალი რისკის გამო ტენდერები საკმაოდ ხშირად იშლება, და წლის ბოლოს ბიუჯეტის ხარჯვით ნაწილში ბევრი აუთვისებელი თანხა დაგროვდა, რომლის წლის ბოლოს ათვისება არ გამოდგა იოლი და თან ბაზარზე მომეტებული რაოდენობით ლარის გამოყრას შეუწყო ხელი. ლარის ფულადი მასის ამ ასიმეტრიამაც ხელი შეუწყო ნოემბრიდან სავალუტო ბაზრის ცვლილებას. თუმცა, ბიუჯეტის გავლენა ლარის კურსის დევალვაციაზე მაინც არ უნდა ყოფილიყო მნიშვნელოვანი, განსხვავებით 2013 წლისაგან, როდესაც ხელისუფლებას, 2012 წელს მომავალი საშემოსავლო გადასახადების ნაცმოძრაობის მიერ უკანონოდ წინსწრებით გადარიცხვის გამო, საგადასახადო შემოსავლები დააკლდა და იგი და დაგროვილი ნაშთებიდან გაზარდა.
ე) 2014 წელს ხელისუფლებამ დაიწყო ზრუნვა საგარეო ვალის შემცირებაზე. ვალის პროცენტების მომსახურების გამო გაცილებით მეტი სავალუტო სახსრების გაცემა გახდა საჭირო. ამ ფონზე, იმისგან განსხვავებით, რომ 2006-2012 წლებში ნაცმოძრაობის „ჯადოქრები“ ახალ-ახალი კრედიტებით ახდენდნენ ლარის კურსის სტაბილიზაციას, სამაგიეროდ კი მომავალ თაობებს სულ უფრო გაზრდილ საგარეო ვალს უტოვებდნენ კაბალად, ქართული ოცების ხელისუფლებამ სცადა უარი ეთქვა ვალის ზრდის მანკიერ ტენდენციაზე. სამწუხაროდ, საგარეო პირობები არ აღმოჩნდა ხელმშემწყობი.
ვ) სწორედ 2014 წელს ეროვნულმა ბანკმა დაახლოებით 775 მილიონი ღირებულების დოლარი შეიძინა და ამოიღო ბრუნვიდან, ხოლო წლის ბოლოს, როცა დოლარმა მთელს მსოფლიოში ზრდა იწყო, დიდხანს მხოლოდ აკვირდებოდა სიტუაციას და საჭირო ჩარევებს აგვიანებდა. მერეც ეს ჩარევები მცირემასშტაბიანი იყო და დოლარზე არსებულ მოთხოვნილებას ჩამორჩებოდა. სადღეისოდ ეროვნულ ბანკს გაყიდული (ბრუნვაში დაბრუნებული) აქვს 660 მილიონი დოლარი (მაინც 115 მილიონით ნაკლები, ვიდრე ამოღებული). თავის დროზე ნაცმოძრაობის მიერ დანიშნული ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ლოიალობა ქვეყნისადმი (და ახალი ხელისუფლებისადმი) მეტია, თუ – ყოფილი პატრონების მიმართ, ეს ნამდვილად არაა ადვილი სათქმელი…
ვ) ყველაზე უცნაური კი იყო ის დისონანსი, რაც გაისმოდა სხვადასხვა სახელისუფლებო სტრუქტურების მხრიდან დოლარის კურსის მატების შესახებ, რომლებიც ან საერთოდ თავს არიდებდნენ სიტუაციის განმარტებას, ან ქარაგმებით ლაპარაკობდნენ, იცილებდნენ რა პასუხისმგებლობას პირადად საკუთარი მხრებიდან!
ზ) ლარის გარდა დოლარის მიმართ მსოფლიოს უმრავლესი ვალუტები გაუფასურდა. ბოლო კვირამდე ლარი გაუფასურების ტემპებით დსთ-ს და ევროკავშირის ბევრ ვალუტაზე (მაგალითად, ნორვეგიულ, შვედურ და ჩეხურ კრონაზე, პოლონურ ზლოტზე, სერბულ დინარზე და სხვებზე) უკეთ გამოიყურებოდა (http://bfm.ge/index.php?newsid=8787 ). ბოლო დღეებში დანიური კრონაც 23%-ით, ხოლო აზერბაიჯანული მანათი სულაც 35%-ით გაუფასურდა დოლართან მიმართებაში და დიდი შანსია, რომ 24 თებერვალს ლარის კატასტროფული ვარდნა, სწორედ ორი აზერბაჯანული ბანკის ფილალების მხრიდან თბილისში დოლარის სერიოზული რაოდენობით შესყიდვამ გამოიწვია.
თ) დაბოლოს, მთელი რიგი ექსპერტები არა მარტო თავიანთ მოლოდინებს ახმოვანებდნენ, არამედ აშკარად კატასტროფულ სცენარებს ხატავდნენ. განსაკუთრებით მძიმე შედეგის მომტანი იყო შევარდნაძის დროს პარლამენტის საბიუჯეტო ოფისის ხელმძღვანელის და სააკაშვილის დროს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის აპოკალიპტური პროგნოზები, რომლებიც მხოლოდ სკანდალის და საკუთარი ორაკულობის იმიჯის განმტკიცების მიზანს ემსახურებდა. აღნიშნული სპეციალისტი მშვენივრად არის ინფორმირებული იაზე, რომ სავალუტო კურსის 20-25%-იანი ვარდნა, როცა მთელს რეგიონში ანალოგიური პროცესები მიმდინარეობს, და ზოგიერთი ვალუტა ლარზე უფრო მეტადაც კი გაუფასურდა დოლართან მიმართებაში, ვერ აიხსნება მხოლოდ შიდა ფაქტორებით, მაგრამ იგი მუდმივად მხოლოდ ხელისუფლების პასუხისმგებლობაზე საუბრობს, თუმცა რატომღაც ავიწყდება, რომ მთელ მსოფლიოში მისი საპარლამენტო საბიუჯეტო ზედამხედველობის დროს დამყარებული წლიური სავალუტო ინფლაციის რეკორდი – 8500% – დღესაც გინესის რეკორდებში არის დაცული!
ხელისუფლება დაგვიანებით, მაგრამ მაინც მიხვდა, რომ სწრაფი და ენერგიული ზომებია საჭირო! ეს შეიძლება იყოს მნიშვნელოვანი ინვესტიციური პროექტების ხელშეწყობა და დაჩქარება, გადასახადების დაქვეითება (მაგალითად, ბინების გამქირავებელთა მიმართ) და შეზღდული მოცულობის კრედიტის აღება…
კოალიციის პოლიტიკური პრობლემები
კოალიციას ნამდვილად აქვს სერიოზული პოლიტიკური პრობლემები:
ა) მოსახლეობის მხრიდან ნდობის შენარჩუნების,
ბ) გართულებულ ეკონომიკურ მდგომარეობაში დაპირებული მიღწევების კიდევ უფრო ძნელად მისაღწევადობის დაძლევის
და
გ) საკუთარი რიგების გაწმენდისა და დისციპლინის დამყარების. ეს უკანასკნელი, ალბათ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია.
რაც უფრო დრო გადის, მით უფრო აშკარაა, რომ ქართული ოცნების საპარლამენტო ფრაქციაც კი, მთლიანად უმრავლესობაზე რომ აღარაფერი ვთქვათ, იმდენად ჭრელია, რომ მისი აღქმა ერთიან გუნდად ძნელდება. ადრე ამ განსხვავებებს ნაცმოძრაობის დამარცხების სურვილი, ხალხის მხრიდან მიცემული მანდატი და უკეთესი მომავლის მოლოდინი ანეიტრალებდა. ახლა კი მგონი, დაიჯერეს, რომ საქმე გაკეთებულია, რომ მათ ტახტს არაფერი ემუქრება, და რომ მართლა დადგა ოცნებების და განცხრომის დროს…
სამწუხაროდ, ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში კარგად გამოჩნდა, რომ თვითდამშვიდება ძალიან ნაადრევი იყო და რომ პრობლემები ახალი ძალით და სიმწვავით იჩენს თავს.
აი, რამდენიმე გამწვავებული პრობლემა:
ჯოკია ბოდოკიას საქმე
აღნიშნულ საქმეზე დიდხანს შეჩერება დროის ფუჭი კარგვა მგონია. რატომღაც არავინ საუბრობს იმაზე, რომ ჯოკია ბოდოკია არა მერიის ზედამხედეველობის სამსახურის უფროსია, არამედ – ამ სამსახურის აპარატის უფროსი მხოლოდ, ანუ დაბალი რანგის ფუნქციონერია, რომელსაც ნამდვილად არ შეეძლო ასეთი ტიპის „სერვისის“ გაწევა და სასტუმროსთვის ნანატრი პერსპექტიული ადგილის გარანტირება. რა თქმა უნდა, შეიძლება იყოს საფუძვლიანი ეჭვი, რომ მას ფული სხვისთვის გადასაცემად სჭირდებოდა და სწორედ ის “სხვა” იქნებოდა მაღალი დონის მოხელე შესაბამისი მაღალი დონის გაყალბების მანდატით.
მაგრამ, მოდით, ჯერ ის ვიკითხოთ, ვინ გადაიხადა ეს, – საქართველოსთვის მართლაც ძალიან მაღალი – ქრთამი!
აღმოჩნდა, რომ უბრალო ქართველ ქალბატონს გადაუხდია, ვინმე ნათია მახარაშვილს, სასტუმროს აშენების მოსურნე ირანული ფირმის ნდობით აღჭურვილ პირს. არც ის ვიცით, ვინ და როდის დაპირდა ნათია მახარაშვილს 180,000 დოლარს, და არც ის, რას წარმოადგენს ეს იდუმალებით მოცული ირანული ფირმა, რომელიც ნუცუბიძის ბოლოში, ლტოვილების ბინაში ფორმალურად ჩაწერილია და ამ მისამართს იყენებს იურიდიული საბუთებში. ეს ისტორია მაგონებს მეორე იდუმალებით მოცულ აღმოსავლელ „ბიზნესმენს“ – მარკ მონემს, რომელიც თითქოს უშველებელი ფირმის წარმომადგენელი იყო, ერთ პრეს-კონეფერნციაზე გამოჩნდა და მერე აორთქლდა… ვინმეს ხელწერას ხომ არ გაგონებთ თქვენც ეს ყველაფერი? აი, ვინმე ისეთის, ჯოკია ბოდოკიასთვის ქრთამის მიცემა რომ შესაძლო მიზანს წარმოადგენდა, ალბათ, და არა – სასტუმროს აშენების მიზნის მიღწევის საშუალებას! როგორც მაფიოზი კოლომბო იტყოდა – „იგივე სიფათები და იგივე ინსტრუმენტები…“ D:D:D
სავარაუდოდ, არცა ირანელები ყოფილან… იყო ერთი ნათია მახარაშვილი, რომლის ხელით ვიღაცამ 50,000 დოლარის გადაცემა, შეიძლება, იმისთვის დაგეგმა, რომ ჯოკია ბოდოკიასთვის მოქრთამვის ამბავი „აეწია“ – პროკურატურის წინასწარ გაფრთხილებით… იქნებ არც ირანელებია, არც სასტუმრო, არც ქრთამი… და ეს მხოლოდ სათაგურში დადებული ყველი იყო… და არც ჯოკია ბოდოკია აინტერესებდათ იმ „მარკ მონემებს“ და მათ დამქოქავ მელიებს… უფრო სწორად ჯოკია ბოდოკიას მეგრული გვარ-სახელი აინტერესებდათ მხოლოდ, რომელსაც მერე ადვილად მიაბამ ქალაქის მერის მეგრულსავე გვარს და გამოაცხობ ნაზუქივით მსუქან მითს იმაზე, რომ ჯოკია სოფ. კოკიდან არის და ბავშვობა დავით ნარმანიასთან ერთად გაატარა… (სინამდვილეში ჯოკიას ვაკეში აქვს ბავშვობა გატარებული).
ასე რომ, ამ ამბავში ძალიან საინტერესოა ეს ირანული ფირმა, და კიდევ უფრო საინტერესო, ვის ხვდებოდა და ვის ესაუბრებოდა ნათია მახარაშვილი „ოპერაცია ჯოკიამდე“ გარკვეული დროის განმავლობაში…
აჭარის გასაჭირი
ჯოკიასგან განსხვავებით, აჭარა – ნამდვილად რეალური თავის ტკივილია. და რეალური თავის ტკივილია უკვე დიდი ხანია. იმის გამო, რომ აქ მიხეილ სააკაშვილმა ძალიან ღრმა ფესვები დატოვა, რომელსაც “ქართულმა ოცნებამ” გამოსწორებული პოლიტიკა და გაცილებით უკეთესი ადამიანური რესურსები, ჯერჯერობით მაინც, ვერ დაუპირისპირა. ინფორმაცია, რომელიც ბოლო 1 წლის განმავლობაში, ჯერ კიდევ თვითმმართველობის არჩევნებამდე, აჭარიდან მოდიოდა, შემაშფოთებელი იყო, – რამდენადაც არ ჩანდა სწორი, პატიოსანი და მართალი მხარე! ყველა მხარე, რომელიც რაღაც ძიძგილაობებში იყო ჩართული, თავის მხარეზე საბნის გადაქაჩვას ცდილობდა და, ნაციონალური მოძრაობის გულის გასახარად, არც მორალით დაიკვეხნიდა და არც – პარტიული დისციპლინით. ამას გარდა, გვახსოვს, „უფლებადამცველ“ მედეა ვასაძის ფენომენალური უფლებადამრღვევობა ადგილობრივ ჟურნალისტებთან მიმართებაში, გვახსოვს გა-VIP-ებული ქოლგადაჭერილი ავთანდილ ბერიძე, გვახსოვს მურმან დუმბაძის ნათესავებით შელესილი აჭარის მმართველი კადრები… ბატონი ხაბაძის ბევრი არაფერი მახსოვს, თუმცა, არაა გამორიცხული, მასაც არ დაეკლო ხელი ნათესავებისთვის ხელის გამართვის საშვილიშვილო საქმეში… შედეგი ძალიან ცუდია – დღეს აჭარის უმაღლეს საბჭოში უმრავლესობა უკვე ყოფილი უმცირესობა და მასთან გარიგებული „პერებეჟჩიკები“ არიან. მურმან დუმბაძე კი გინესის რეკორდის ახალი ნომინაციას უმიზნებს, – „ყველა პარტიიდან გარიცხული პოლიტიკოსის“ ნომინაციას. სიტუაცია დრამატულ-კომიკურია, მაგრამ რამდენადაც თავად თავმჯდომარის გადასაყენებლად 2/3-ს ჯერ ახლადგამომცხვარი „უმრავლესი უმცირესობა“ ვერ აგროვებს, ახლა მაინც შეიძლება დაჯდომა და გადაწყვეტა, სად რა უნდა მოხერხდეს…
„ქართული ოცნების“ პოლიტიკური გუნდი
„ქართული ოცნების“ კოალიციას უკვე გამოაკლდა თავისუფალი დემოკრატების მთელი გუნდი. ახლო პერსპექტივაში, ეს ორმხრივად საზიანო გადაწყვეტილებად მიმაჩნია. „თავისუფალი დემოკრატების“ პარტიული სტრუქტურები რეგიონებში ძალიან სუსტია, თუკი საერთოდ არსებობს, და არც ისაა ცხადი, რა ფინანსური რესურსებით აპირებს ალასანია მომავალი არჩევნების მოგებას. არსებობს ერთი ძალა, რომელიც სიამოვნებით შესთავაზებდა ალასანიას თავის საკმაოდ მძლავრ ინფრასტრუქტურას და საიმედოდ გადამალულ „პარტიის ოქროსაც“, მხედველობაში მყავს ან ერთიანი ნაცმოძრაობა, ან მას ფორმალურად ვითომ გამოყოფილი ახალი სტრუქტურები, (მოძრაობა „ივერია“ ნიკა რურუას თამადობით), მაგრამ ალასანიასთვის ასეთ ალიანსში გაერთიანება ძალიან წამგებიან ნაბიჯად მიმაჩნია, რომელსაც იმედი მაქვს, იგი არ გადადგამს.
მოგებული, არა მგონია, კოალიციაც იყოს. „თავისუფალი დემოკრატები“ არა მარტო თავისი პროდასავლური ორიენტაციით არიან ცნობილნი, არამედ საკმაოდ კარგი წარმომადგენლები ჰყავდათ პარლამენტში, რომელთა ხმების და ორგანიზაციული უნარ-ჩვევების გამოკლება როგორც ვიცე-სპიკერის, ასევე – კომტეტების თავმჯდომარეების ადგილებზე საკმაო დანაკლისია. მომზადებული ხალხი მომხრეებიდან უცებ მოწინააღმდეგედ რომ გადაიქცევა, გარკვეული ხნით მაინც – ეს სერიოზულ პოლიტიკურ პრობლემებს ბადებს. და ისიც გასათვალისწინებელია, რა ძალებით მოხდა „თავისუფალი დემოკრატების“ ჩანაცვლება პარლამენტში – ძირითადად, ნაციონალური მოძრაობის ყოფილი აქტივისტებით, რომელთა ერთგულება „ქართული ოცნების“ მიერ დეკლარირებული პრინციპებისადმი ცოტა ძნელად წარმომიდგენია, რადგან კარგად მახსოვს, სად იყვნენ და რა პოზიციებზე იდგნენ 2012 წელს. აქვე ისიც უნდა ვთქვა, რომ “კაბელების საქმის” ისედაც გაჯანჯლებული ძიება უკვე პროკურატურას იმის მსგავს ზარალს აყენებს, როგორც ლაშა ნაცვლიშვილის დროს ტრაქტორების საქმის გაჯანჯლება, მაგრამ თუ ბოლოსდაბოლოს საქმე ალასანიასადმი ბრალის წაყენებამდე მივიდა, ამას დასავლეთში მართლაც საკმაოდ ცუდი გამოხმაურება ექნება…
ამას ემატება მედიაში მაქსიმალურად მუსირებული ხმები, რომ თითქოს რესპუბლიკელებიც აპირებდნენ კოალიციის დატოვებას. რაც უკვე არა იმდენად რაოდენობრივი, არამედ ხარისხობრივი ცვლილება იქნებოდა, რამდენადაც კოალიცია სამი სუბიექტის მიერ დაფუძნდა და ორი პირველი დამფუძნებლის გასვლა, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვან კითხვებს გააჩენდა საერთაშორისო თუ შიდა ასპარეზზე. მეორე მხრივ, თავად რესპუბლიკელებისთვისაც ეს ნაბიჯი ნამდვილად არ იქნებოდა მომგებიანი, რადგან მიუხედავად პარტიული სტრუქტურების შედარებით უკეთესი ორგანიზებისა, ფინანსებთან დაკავშირებით რესპუბლიკელებიც თავისუფალი დემოკრატების დღეში აღმოჩნდებოდნენ.
მაგრამ დღეს კოალიციის ყველაზე სუსტი სუბიექტი თავად პარტია „ქართული ოცნებაა“, რომელთა ლიდერებს შორის გარკვეული პრობლემები არსებობს და ეტყობა, რომ პარტიული დისციპლინა და პრინციპებისადმი ერთგულება სერიოზულად მოიკოჭლებს. ამის ნათელი მაგალითი ზაქარია ქუცნაშვილის თვითდასახელება იყო. ნორმალურად ფუნქციონირებადი პარტიული თუ კოალიციური სტრუქტურის შემთხვევაში ასეთი მაგალითები ლამის გამორიცხულია და კარგად გამოჩნდა, რომ პარლამენტში როგორც ეს ფრაქცია, ასევე უმრავლესობა სერიოზულ სამუშაოს საჭიროებენ.
ამას ემატება მინისტრების ბოლოდროინდელი ცვლილებები, მერიაში მოსალოდნელი გადანაცვლებები და ა.შ. ცოცხალი ორგანიზმისათვის ასეთი ცვლილებები ტრაგიკული არაა, მაგრამ ისინი და მათთვის გაძლების დემონსტრირება სწორედაც რომ ორგანიზმის სიცოცხლისუნარიანობის ტესტი უნდა გახდეს.
ვფიქრობ, „ქართულ ოცნებას“ სერიოზული გადალაგება სჭირდება. თუმცა, სულაც არაა აუცილებელი, რომ ეს გადალაგება ყოველთვის ადამიანების და სახეების ცვლილებები უნდა იყოს. ხშირად შეიძლება, ამ ადამიანებისათვის მათი ფუნქცია-მოვალეობების ზუსტად განმარტება და მათ მიერ ამ პრინციპების აღიარება და განუხრელი დაცვა აღმოჩნდეს. ეს პარტიის ახალი აღმასრულებელი მდივნის ირაკლი კობახიძის უმნიშვნელოვანესი ამოცანაა, რადგან თუ ასეთი ცვლილებები არ განხორციელდა, და პარტიის მექანიზმები და პრინციპები არ დაიხვეწა, ამას მომავალ საპარლამენტო არჩევნებზე შეიძლება ხმების დაკარგვა და პოზიციების შესუსტება მოჰყვეს. ვფიქრობ, ამ ცვლილებებს ირაკლი კობახიძის გარდა კოალიციის ლიდერის, ბიძინა ივანიშვილის აქტიური მონაწილეობაც დასჭირდება.
სხვათა შორის, გრძელვადიან პერსპექტივაში თავისუფალი დემოკრატების კოალიციიდან გასვლა შეიძლება არც გამოდგეს ცუდი ამბავი და დემოკრატიული განვითარებისთვის ახალი სტიმულიც კი აღმოჩნდეს. თუ ისინი ნაციონალური მოძრაობის საცეცებში არ აღმოჩნდებიან (რისი საფრთხე თუნდაც იმიტომაა ძალიან რეალური, რომ მუდმივად მსგავს – ოპოზიციურ – პლატფორმაზე იქნებიან და მსგავსი (კრიტიკული) განცხადებების გაკეთება მოუწევთ რაც საზოგადოებაში მათ მაინც ერთ ძალად მოსაზრებას გამოიწვევს, თუნდაც ეს ასე რომ არ იყოს), მაშინ შეიძლება მართლაც მოახერხონ დისკრედიტირებული ნაცური ოპოზიციის ნაცვლად ახალი, ჯანსაღი ოპოზიციის ჩამოყალიბება. მაგრამ ამისათვის საჭიროა ახლავე სწორად განსაზღვრონ სტრატეგიაც, ტაქტიკაც და ფინანსების მოპოვების შანსები და გზები. და ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ხიდების საბოლოოდ ჩატეხვა ყოფილ პოლიტიკურ პარტნიორებთან და იაფფასიანი დამამცირებელი პოპულიზმი ძალიან ცუდი ტაქტიკაა და მხოლოდ იმის მაჩვენებელია, რომ პირადული სძლევს პოლიტიკურს, რაც პოლიტიკაში გრძელვადიან პერსპექტივაში წამგებიანი მიდგომაა (ეს ეხებოდა ირაკლი ღარიბაშვილსაც და ამ ბოლო დროს, განსაკუთრებით, – ირაკლი ალასანიას)…
აღნიშნული განვითარება, რაოდენ გასაკვირად არ უნდა ჟღერდეს, არც „ქართული ოცნების“ კოალიციისათვის იქნება ცუდი. გასაგებია, რომ სრულიად დისკრედიტირებული ნაცმოძრაობის ნაცვლად თავისუფალი დემოკრატების ოპოზიციაში ყოფნა უფრო ძნელიცაა, მაგრამ უფრო გამაჯანსაღებელიც, როგორც საერთოდ ნორმალური კონკურენციის ნებისმიერი შემთხვევა. რადგან რეალურ ოპონირებას მოითხოვს და მესიჯი – „აბა, თქვენ რაღა გაქვთ სალაპარაკო!..“ უკვე უფრო რეალური მესიჯებით უნდა ჩანაცვლდეს, რაც “ქართული ოცნების” რიტორიკასაც, ოპონირების ტაქტიკასაც და ზოგადად პარტიის/კოალიციის პროგრამასაც ახალ უფრო მაღალ საფეხურზე გადაიყვანს, და უფრო ჯანსაღი პოლიტიკის, და საზოგადოებისთვის უფრო სასარგებლო ცვლილებების საწინდარი შეიძლება აღმოჩნდეს.
საგარეო ურთიერთობების შესახებ
ალასანიას გადადგომის ისტორიაში მისი მხრიდან სერიოზული შეცდომა იყო ევროპული ვექტორის ცვლილების ავტომატურად დაკავშირება საკუთარ გადადგომასთან – „ილიკო ჩიგოგიძის ღალატი სამშობლოს ღალატიაო“, ზუსტად ეს ლოზუნგი გამახსენა და დამაჯერებლობის იგივე კოეფიციენტი გააჩნდა, თუ უარესი – არა.
მაგრამ მთლიანობაში „ქართული ოცნების“ ბოლო პერიოდის (ალბათ – თვითმმართველობის არჩევნების შემდეგი პერიოდის) განმავლობაში მართლაც არის გარკვეული მომენტები, რაც არ არის გამორიცხული, საქართველოს დასავლელი პარტნიორების მხრიდან გარკვეული ეჭვიანობის საფუძველი გახდეს – ქართულმა მხარემ არ მიიღო დასავლეთის საკმაოდ აშკარა სურვილი, თავი დაენებებინა ნაცმოძრაობის აქტივისტების სასამართლო დევნისათვის (და სწორადაც მოიქცა, რომ არ დაანება, რადგან ვერაფრით გაამართლებდა ამ პოლიტიკურ გარიგებას ქართული საზოგადოების თვალში), ქართულმა სახელმწიფომ ბრალი წაუყენა მიხეილ სააკაშვილს (და ჩემი აზრით, ძალიან სწორადაც მოიქცა), რომელიც დასავლეთის მხრიდან რეფორმატორ დემოკრატ პოლიტიკოსად ითვლება, მიუხედავად იმისა, რომ დასავლეთს ძალინ დიდი იმედი ჰქონდა, რომ გარკვეული ხნით დევნილობის შემდეგ სააკაშვილი საქართველოში დაბრუნებას შეძლებდა… ქართულმა პროკურატურამ საქმე აღძრა თავდაცვის სამინისტროს მაღალჩინოსნების მიმართ სავარაუდო ფინანსური მაქინაციების გამოსაძიებლად (რამაც დასავლეთში შეიძლება მართლაც გააჩინა იმის განცდა, რომ, მათი აზრით, ნაციონალების მიმართ წარმოებული „პოლიტიკური დევნა“ ახლა თავისუფალ დემოკრატებზეც გავრცელდა); ამას დაემატა ბიძინა ივანიშვილის კრიტიკა 3 არასამთავრობო ორგანიზაციის ლიდერების მიმართ, რასაც რამდენიმე დღეში გოგა ხაინდრავას მხრიდან სწორედ ამ ორგანიზაციების მხრიდან გარკვეულ „კორუფციულ სქემებში“ შესაძლო მონაწილეობის შესახებ იყო ლაპარაკი. მართალია, არც იმის გადაჭრით თქმა შეიძლება, რომ ხაინდრავას გამოსვლა ივანიშვილთან იყო შეთანხმებული და თავად გოგა ხაინდრავამაც აღიარა, რომ მას კითხვები სახსრების შესაძლო კორუფციულ სქემებთან უცხოეთიდან ჰქონდა და რომ საქართველოში დასახელებული ორგანიზაციების პროექტებში მოხვედრის მომენტში ამ სქემებში და ამ ორგანიზაციათა პროექტებში არაფერი კორუფციული არ იყო. მაინც, ამ ყველაფერმა, შეიძლება, გარკვეული ეჭვი გააჩინა, ხომ არ უკავშირდებოდა ამ ორგანიზაციების ხელმძღვანელების მიმართ გაჟღერებული ბრალდებები იმას, რომ ისინი დასავლური ორგანიზაციების – ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტის, ამერიკის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს, ევროკავშირის, ევროსაბჭოს და სხვათა საიმედო პარტნიორებად ითვლებიან… ამას ყველაფერს დაემატა საქართველოს მთავრობაში საგარეო საქმეთა და ევროინტეგრაციის სამინისტროს ხელმძღვანელობაში მომხდარი ცვლილებები და გარკვეული შენელების პერიოდი, რაც ასეთ ცვლილებებს ყოველთვის მოჰყვება ხოლმე.
სამწუხაროდ, სრულად არ ხდება იმ სარგებლის გამოყენება, რაც საგარეო ურთიერთობაში გამოცდილ დიპლომატებს შეუძლიათ მოიტანონ – სალომე ზურაბიშვილი იქნება ეს თუ ირაკლი მენაღარიშვილი. არ ხდება ქართული ემიგრაციის სერიოზული პოტენციალის შესახებ სერიოზული დაფიქრება, განსჯა და გამოყენების პოლიტიკის და სტრატეგიის ჩამოყალიბება. “საქართველო, შენ ვინ მოგცა, შვილი დასაკარგავიო!” – დავწერე ეს ბლოგი 2012 წლის არჩევნების წინ და მეგონა, რომ ეს მხოლოდ სააკაშვილის ხელისუფლებას სჭირდებოდა მიგრანტებისადმი დამამცირებელი დამოკიდებულების დაწუნება… დღეს სიტუაცია უკეთესი კია, მაგრამ პრობლემები მაინც სახეზეა – ორმაგი მოქალაქეობის, საკუთრების შეძენა/დაკანონების და ა.შ. ამ საკითხზე თითქოს კარგი შეხვედრა ჰქონდა ირაკლი ღარიბაშვილს სალომე ზურაბიშვილთან… მაგრამ შეხვედრა შეხვედრად დარჩა და არავითარი ძვრა არ მომხდარა.
ამ ყველაფერს ემატება ისიც, რომ საგარეო სამინისტროს კადრების დიდი ნაწილი ნაცმოძრაობის მიერ პოლიტიკური ნიშნით შერჩეული კადრებია, ხოლო არჩევნების წაგების შემდეფ ნაცებმა რამდენიმე ათეული სანდო კადრი სასწრაფოდ საზღვარგარეთ საელჩოებში გაამწესეს. არ ვიცი, ყველა მათგანი ინარჩუნებს თუ არა ნაცებისადმი ლოიალობას, მაგრამ ხომ კარგად გვახსოვს, ლოიალობის “გარანტირების” როგორი მეთოდები ჰქონდათ, – ჩეზარე ბორჯიას და ჰიმლერს რომ შეშურდებოდათ, ლამის…
ჩემი საბოლოო შეფასება ისაა, რომ ყველაფერი ზემოთჩამოთვლილის გამო კარგი იქნებოდა საქართველოს ხელისუფლების ყველა სტრუქტურა – ფორმალურად თუ არაფორმალურად, ყველა მოქმედი თუ ძველი კადრის და თუ საჭიროა, დაქირავებული ლობისტების მეშვეობითაც, – აქტიურად ცდილობდეს ჩვენს მთავარ სტრატეგიულ პარტნიორებთან ურთიერთობათა შესაძლო გაგრილების თავიდან აცილებას. კარგი იქნება, ახლა მაინც მოხდეს უცხოურ ასპარეზზე PR კამპანიის სწორი და კოორდინირებული წარმართვა, რაც ცოტა დაგვიანებული კია, მაგრამ ჯერაც „სჯობს გვიან, ვიდრე არასდროს“ ეტაპზეა… ისიც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ამერიკას და რუსეთს შორის დაძაბული ურთიერთობები 2016 წლის არჩევნებზე ისედაც საკმაოდ მოძლიერებული რესპუბლიკური პარტიის შანსებს საკმაოდ ზრდის და ამ მხრივაც დროზეა მუშაობა დასაწყები…
ქართულ-უკრაინული ურთიერთობის პრობლემები
ვერ დავეთანხმები იმ ხალხს, ვინც ამბობს, რომ მერე რა – პრობლემა არ არის, ყველაფერი მოგვარდება!
კატეგორიულად ვერ დავეთანხმები იმათაც, ვინც აღშფოთებულია და მზად არის უკრაინის საელჩოსთან საპროტესტო მიტინგების ცეცხლი დაანთოს, რომ უკრაინის მთავრობა „ჭკვაზე მოიყვანოს“.
ფაქტია, ლამის უკვე საბოლოოდ ჩაძირულმა ნაციონალურმა მოძრაობამ გადარჩენის ძალიან სერიოზული შანსი მიიღო. – ახალი ქვეყანა, ახალი ხელისუფლება, ახალი ფული, ახალი შესაძლებლობა, დაგეგმონ მრავალმილიარდიანი ბიუჯეტები, მოახდინონ ილუზიების ტირაჟირება, “დაამარცხონ კორუფცია” იმისთვის, რომ პარალელურად აააყვავონ საკუთარი კორუფცია, დაიჭირონ ქურდები, რომ თავად მოჯდნენ ქურდებად, აღზარდონ ახალი უკრაინელები, და ათასი სხვა ვარდისფრად შეღებილი ოღრაშობები…
მიხეილ სააკაშვილი, რომელიც ვითომდა საქართველოს მოქალაქეობას ვერ შეელია და ოფიციალურ სამთავრობო თამამდებობაზე უარი განაცხადა, სინამდვილეში ყველაზე უკეთეს პოსტს მოეჭიდა – რეფორმების არაოფიციალური ხელმძღვანელია, პოროშენკოს პირადი დესპანი, რომლის სტატუსის წინაშე ევროპის და ამერიკის ყველა მნიშვნელოვანი კარი გაიღება, რომელიც უცხოური წამყვანი ტელევიზიების მუდმივი რესპოდენტი კვლავ გახდება და რომელიც, საკუთარი თანაგუნდელებისაგან განსხვავებით, პასუხს არც არაფერზე აგებს! – როგორც კი შეხედავს, რომ საქმე ცუდადაა, მაშინვე შეძლებს აორთქლებას და საკუთარი რევოლუციონერობის და რეფორმატორობის უზადო ნიჭის სხვა მთავრობისთვის შეთავაზებას. ეს მაშინ, როცა მინისტრებს და მინისტრების მოადგილეებს შეიძლება უფრო სერიოზულად მოთხოვოს პასუხი უკრაინელმა ხალხმა, რომელიც სავარაუდოდ, ერთ დღეს ისევე გამოიღვიძებს, როგორც ნაცებისგან მრავალ წელს მოტყუებულმა და გათანგულმა ქართველმა ხალხმა გამოიღვიძა.
მაგრამ მანამდე, ყოველგვარი თვითდამშვიდების გარეშე ვფიქრობ, რომ მიხეილ სააკაშვილმა და მისმა გუნდმა მართლაც სერიოზული შესაძლებლობა მიიღო, რომელსაც ისინი, დარწმუნებული ვარ, არა უკრაინელი ხალხის აყვავებისათვის, არამედ საქართველოში საკუთარი დაბრუნებისათვის, ეცდებიან, გამოიყენონ!
ვფიქრობ, ქართულმა სახელმწიფომ სერიოზულად დააგვიანა ნაცმოძრაობის მამხილებელი დოკუმენტების გამრავლება და გავრცელება! მართალია, პროკურატურას დრო უნდა, მაგრამ რამდენი დოკუმენტური მასალა არსებობს – თუნდაც ნინო ზურიაშვილის სტუდია „მონიტორის“ ან ნანა ლეჟავას სტუდია GNS-ის მიერ გადაღებული, ან გოგა ხაინდრავას საოცრად ექსპრესიული დოკუმენტური ფილმი – “დემოკრატიის შუქურა”, რომელთა გავრცელება უკრაინაში დღემდე მაინც რთული არ იქნებოდა? დღესაც ხომ შეიძლება სასწრაფოდ ამ ფილმებისთვის სუბტიტრების სხვადასხვა ენაზე მომზადება და მთელ მსოფლიოში მათი ტირაჟირება? გასაგებია, რომ ადრე სჯობდა. გასაგებია, რომ ვინც სააკაშვილის გუნდის უკრაინაში ჩასახლებას ხელი შეუწყო, არც ისე მიამიტია, რომ ეს ყველაფერი არ იცოდეს, მაგრამ დასავლურ სამყაროში მედიის და საზოგადოების ინფორმირებას სერიოზული მნიშვნელობა აქვთ! აბა, გვენახებინა უკრაინული, ან პოლონური, ან უნგრული საზოგადოებისათვის და მედიისათვის „დემოკრატიის შუქურა“ და „მინისტრის მეგობარი“ და მერე გვენახა, როგორ მოახერხებდნენ სააკაშვილი, საყვარელიძე და ადეიშვილი ამ საზოგადოების დაბოლებას? ან პოროშენკო როგორი ხალისით დანიშნავდა მათ?..
ახლა კი სასწრაფოდ გამოსასწორებელია ის დიდი პოტენციური ზარალი, რასაც სააკაშვილი, და ამერიკაში მშვენივრად მოკალათებული იაკობაშვილი და ლომაია ეცდებიან მიაყენონ საქართველოს საერთაშორისო რეპუტაციას, რომელსაც სამწუხაროდ, ჩვენი საელჩოები, და პირველ რიგში ამერიკაში ჩვენი საელჩო, ჯეროვან წინააღმდეგობას არ თუ ვერ უწევენ… ძალიან ძლიერი ლობისტური ორგანიზაცია უნდა იქნას გამოყენებული მათი პროპაგანდის წინააღმდეგ! არა ისეთი, რომელსაც ოქროთი მოვარაყებული ბლანკები ექნება, არამედ, ისეთი, რომელიც ძალას და ენერგიას არ დაზოგავს მიხეილ სააკაშვილის “კაიკაცობის” და ცრუპენტელობის შესახებ ინფორმაციის მისაწოდებლად და ყოველნაირი ბინძური ინსინუაციების გასაბათილებლად.
მოკლედ, რადგან ნაციონალების უკრაინაში მეორედ მოსვლა ვერ აღვკვეთეთ, იმითაც, რომ ჩვენი გასაკეთებელი საჭიროდ ვერ გავაკეთეთ, ახლა პოროშენკოს შეგონებებს, დემარშებს და მოთხოვნებს დიდი ეფექტი არ ექნება. პირიქით, ამ სიტუაციაში ძალიანც სწორი მგონია პრეზიდენტ მარგველაშვილის ვიზიტი კიევში და უკრაინელი ხალხისათვის ამ მძიმე ჟამს მათ გვერდით სოლიდარობის გამოხატვა! ნუ დავიწყებთ ახლა, პოროშენკოს გვერდით არ უნდა გაევლოო … მე იქ პოროშენკოზე მეტად უკრაინელი ხალხი, მათი დაღუპული გმირები და მათი მგლოვიარე ოჯახები დავინახე! ჰოდა, იმ ხალხს ჭირდებოდა ჩვენი თანაგრძნობა, და თუ იმას გავიხსენებთ, რომ ბევრი მათგანი აფხაზეთში ჩვენს გვერდით იბრძოდა, ჩვენც გვჭირდებოდა!
მოკლედ, უკრაინასთან მეგობრული ურთიერთობები არ უნდა გაწყდეს. პარადოქსული სიტუაცია, რომ დღეს იქ საქართველოს ხელისუფლების მთავარი მოწინააღმდეგეების მთავარი ბუდე მოეწყო, უკრაინასთან დაპირისპირების მიზეზად არ უნდა იქცეს. ამავდროულად, ძალიან სერიოზულად უნდა გაკონტროლდეს ამ “დნეპრდალეულთა” საქართველოსთან კავშირები და მათ მიერ პოტენციურად ვანდეის მოწყობის სცენარების შესაძლებლობა უნდა გამოირიცხოს.
საზოგადოების გახლეჩა თუ გაერთიანება
მთავარი კი ეს მგონია: – საქართველოს ხელისუფლებამ და ბიძინა ივანიშვილმა ისევ, როგორც 2012 წელს უნდა მოახდინონ ქართული საზოგადოების ჯანსაღი ძალების გაერთიანება. ერთიანობა, ოღონდ ჯანსაღი და პატიოსანი ძალების ერთიანობა დღესაც იგივე ხარისხის ამოცანაა, რაც 2012 წელს იყო. ვინაც თავი მხოლოდ კორუფციით და უგერგილობით “გამოიჩინა”, უნდა დატოვოს კიდეც პარტია თუ კოალიციას. მაგრამ თუ ვინმეს რესპუბლიკური პარტია ზედმეტად ამბიციური ჰგონია, ან ზაქარია ქუცნაშვილი – პარტიიდან გასაშვები, ჯერ კეთილი ინებონ და მათზე უკეთესი და მათი ჩამნაცვლებელი კადრები მოიძიოს. ქართული რეალობა ისეთია, რომ ის პარტიები და პოლიტიკოსები გვყავს, რაც გვყავს. ეგენი უნდა გამოვიყენოთ და ბუნებრივი გადარჩევის გზით (არჩევნებით) უნდა დავხვეწოთ ხოლმე…
საქართველოს ხელისუფლების სამივე შტომ – პრეზიდენტმა, პრემიერ-მინისტრმა და პარლამენტის სპიკერმა ერთმანეთთან ურთიერთობის სწორი ფორმები უნდა მონახონ და, ხალხის წინაშე მაინც, კინკლაობას თავი უნდა ანებონ! ყველა უნდა შეეგუოს იმ ფაქტს, რომ დღეს ერთ ეტლში არიან შებმულები და ამ ეტლის ნატანჯ მგზავრებს – ქართულ საზოგადოებას ახალი გადაჩეხვები კი არ სჭირდება, არამედ 25-წლიანი უმძიმესი მონაკვეთის იმედიანი დასასრული.
ხოლო ამ იმედიანი დასასრულის, რომელიც ახალი გზის დასაწყისი უნდა გახდეს, მთავარი შემადგენელი ნაწილი ორი იქნება – მშვიდობა და ეკონომიკური აღმავლობა. სწორედ ამიტომ, მიუხედავად ჩემი ნაწილობრივი, ძირითადად მორალური – სოლიდარობისა საყდრისის დამცველების და “პანორამა თბილისის” მოწინააღდეგეთა რიგი არგუმენტებისადმი, მინდა ვთხოვო, დაფიქრდნენ, ისედაც მძიმე დღეში მყოფ ლარზე ამ ეკონომიკური პროექტების შეჩერება კიდევ უფრო როგორ კატასტროფულ დარტყმას მიაყენებდა…
მთავარ საფრთხეზე – რუსული დათვის ჩვენკენ შემოტრიალებაზე ამჯერად არ მილაპარაკებია. და მაინც, აშკარაა, რომ ირგვლივ მრავალი ქარიშხალია, არა მარტო გემის ეკიპაჟზე, არამედ თითოეულ ჩვენთაგანზეცაა დამოკიდებული, ეს გემი გააღწევს, თუ ფელინის ცნობილი ლაინერივით ამაღელვებლად და ლამაზად, სიმღერით და ორკესტრის ჰანგებში – დაიღუპება…
თფუი, ეშმაკს! D:D:D
სოლომონის ფიქრები 